Umowa spedycji

Umowa spedycji została uregulowana przez ustawodawcę w art. 794-804 k.c.

Istota umowy spedycji przedstawia się w następujący sposób: ,,Przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie”.

Zacytowana definicji w/w umowy została umieszczona w treści art. 794 k.c. Zwrócić należy również uwagę, iż przepisy k.c. stosuje się w odniesieniu do umowy spedycji jedynie w przypadku, gdy w/w umowa nie została uregulowana przez inne przepisy prawne. Jeśli natomiast dojdzie do sytuacji, kiedy nie będzie możliwe zastosowanie przepisów k.c. ani innych przepisów prawnych ustawodawca w treści art. 796 k.c. przyjął zasadę, iż wówczas zastosowanie znajdą przepisy o umowie zlecenia.

Spedytor nie może pobierać nienależnych mu sum z tytułu przewoźnego, cła oraz innych należności, które są związane z przewozem danej przesyłki. Jeżeli jednak pobierze niezależne sumy z w/w tytułów- obowiązany jest do podjęcia wszelkich potrzebnych czynności mając na celu uzyskanie zwrotu sum nienależnych. Z

godnie z treścią art. 798 k.c.- Spedytor obowiązany jest do podjęcia czynności potrzebnych do zabezpieczenia praw dającego zlecenie lub osoby przez niego wskazanej względem przewoźnika albo innego spedytora. Na spedytorze ciąży odpowiedzialność za przewoźników oraz dalszych spedytorów, którzy biorą udział przy wykonywaniu danego zlecenia. Zasada ta nie obowiązuje, jeśli spedytor nie ponosi winy w wyborze. Może wystąpić sytuacja, gdy to spedytor dokonuje przewozu samodzielnie. Wówczas ciążą na nim zarówno prawa, jak i obowiązki spedytora. Jest to zasada opisana w treści art. 800 k.c.

Zakres odpowiedzialności spedytora jest dość rozległy. Ustawodawca uregulował kwestię odpowiedzialności spedytora w treści art. 801 k.c. Zgodnie z treścią w/w przepisu:  ,,Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia aż do wydania przewoźnikowi, dalszemu spedytorowi, dającemu zlecenie lub osobie przez niego wskazanej, nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora.

Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nie przekraczający granic ustalonych we właściwych przepisach, a w braku takich przepisów - granic zwyczajowo przyjętych. Za utratę, ubytek lub uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych spedytor ponosi odpowiedzialność jedynie wtedy, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora”.

Dla zabezpieczenia roszczeń o przewoźne oraz roszczeń o prowizję, o zwrot wydatków i innych należności wynikłych ze zleceń spedycyjnych, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje spedytorowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów. Roszczenia z umowy spedycji przedawniają się z upływem roku.

Jeśli chodzi o roszczenia z tytułu uszkodzenia albo ubytku przesyłki-termin przedawnienia zaczyna biec od dnia dostarczenia przesyłki. W sytuacji, gdy przesyłka zostanie utracona lub dostarczona z opóźnieniem- termin przedawnienia liczony jest od dnia, w którym przesyłka miała zostać dostarczona.

W każdym innym przypadku- termin przedawnienia liczony jest od dnia wykonania danego zlecenia. Zgodnie z treścią art. 804 k.c.: ,,Roszczenia przysługujące spedytorowi przeciwko przewoźnikom i dalszym spedytorom, którymi się posługiwał przy przewozie przesyłki, przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, kiedy spedytor naprawił szkodę, albo od dnia, kiedy wytoczono przeciwko niemu powództwo. Przepis ten stosuje się odpowiednio do wymienionych roszczeń między osobami, którymi spedytor posługiwał się przy przewozie przesyłki”.